Het is tijd voor jouw jaarlijks POP-gesprek. Een gesprek waar je al een tijdje reikhalzend naar uitkijkt. In je vorige gesprek heb je tenslotte al aangegeven dat je méér wilt. Dat je ontwikkeling stilstaat en je toe bent aan een nieuwe uitdaging.
“Ga lekker zitten” zegt Floris met een glimlach op zijn gezicht. En voordat er 60 minuten verstreken zijn, sta je buiten met stralende ogen. Jij bent de leider van het nieuwe innovatieteam! Hell yeah. Die groep bestaat louter uit supertoffe mensen. Had je toen maar geweten wat niemand je vertelt als je leiding gaat geven. Nou ja, ik vertel het je nu.
Groepsdynamiek verandert de relaxte Jekyll naar een weerbarstige Hyde
Er lijken wonderbaarlijke zaken te gebeuren in groepen. Hoe kan dat nou, we zeggen ja maar doen nee. Hoezo hangt hier een slechte sfeer? En waarom hakken we het liefst iemand om die sterk afwijkt van het gemiddelde in een groep? Vaak is niemand zich daar echt bewust van. Het lijkt gewoon te gebeuren.
En toch gaat elke groep door een aantal bijna te voorspellen fasen heen. De fase waarin we ons (nog) onveilig voelen als we starten in een nieuwe groep. Dat onzekere gevoel. Je vraagt je af of de andere beter of slimmer is dan jij. We zijn nog een bundeltje van solisten en schrijven team nog wel met de hoofdletter “I” (there’s no I in team, remember 😊). We luisteren niet echt naar elkaar en hebben moeite met het nakomen van afspraken. Ego 1 – team 0.
Kill the Leader & het Zwarte Schaap Principe
Dan komt de fase waarin we ons steeds veiliger gaan voelen en de onderlinge verschillen duidelijk worden. Conflicten of scherpe discussies beginnen plaats te vinden. En plots is daar een onderstroom. Gedoe.
Subgroepen ontstaan en het teamlid dat sterk afwijkt van de norm wordt buitengesloten. In deze fase kan het ook zijn dat jij als teamleider op de hak genomen wordt. Geen zorg, deze groepsdynamiek is te verklaren. Met goede teamcoaching buig je dit om naar de volgende ontwikkelfase van je team.
Van een bundeltje solisten naar steengoed samenspel
De volgende fase is die waarin iedereen zich fijn voelt met elkaar en goed op elkaar is ingespeeld. We zijn dan zo trots op wat we wegzetten dat we niet helemaal meer kritisch zijn. Want wij zijn gewoon een topteam. Trotsheid kan doorschieten naar arrogantie.
We durven en kunnen elkaar inmiddels constructief aanspreken. En toch kan hier ook nog wat spanning ontstaan, vooral ten opzichte van nieuwkomers of andere afdelingen binnen de organisatie. Wij 3 – zij 0.
Van groep naar volwassen team
Als alle fasen doorlopen zijn (en dat gaat voor het ene team binnen no-time en het andere team komt misschien nooit verder dan de 2e fase) dan kan je spreken van een volwassen team. Een team waar we allemaal een puntje aan kunnen zuigen.
Je kan spreken van een zelf organiserend team, waarbij iedereen vanuit zijn of haar talenten bijdraagt aan de gezamenlijke ambitie. Waar elk teamlid fully committed is en verantwoordelijkheid pakt voor behalen van het gezamenlijke doel.
Samenwerken is geen simpele optelsom van individuen
Zeker als teamleider mag je de kracht van een groep en aanwezige groepsdynamiek niet onderschatten. Die is altijd sterker dan die van het individu. Het werken in groepen vereist zelfinzicht en inzicht in en kennis van groepsdynamiek.
Belangrijk is ook dat je beseft dat teamontwikkeling geen lineair proces is. Regressie gedrag ligt op de loer. Het vertrek of de komst van een teamlid kan het hele team zo terugwerpen in een vorige ontwikkelfase. Als jij herkent in welke fase jouw team zich bevindt, is de onderstroom geen verrassing maar een zekerheid.
Groepsdynamiek begrijpen vergroot jouw impact als leider
Kennis van groepsdynamiek en teamontwikkeling vergroot jouw impact als leider. Je haalt niet alleen betere resultaten met je team, dit kost je ook aanzienlijk minder energie. Onze 5-daagse opleiding Leren (Team) Coachen leert je de kneepjes van het Teamcoach vak zodat je heel praktisch jouw team moeiteloos naar het volgende ontwikkelniveau begeleidt.
First things first: bouw eerst een stevig fundament
Ik ben er overigens van overtuigd dat effectief leiderschap start bij zelfinzicht, wilskracht en heldere persoonlijke waarden. Zodat je bewuste keuzes kunt maken in je eigen gedrag bij verschillende situaties. Want leiderschap is vooral leiderschap pakken over jezelf. Daarom verzorgen we twee keer per jaar de 5-daagse opleiding Effectief en Talentgericht Leiderschap. Kijk gerust eens of deze opleiding iets voor jou is.
Bronnen:
Remmerswaal
Tuckman
Lingsma